Antemurale christianorum, twierdza Korony, baszta chrześcijańską, orle gniazdo, perła na kamieniu...
O mury fortecy, sięgającej swym początkiem XII wieku, bezskutecznie uderzały raz po raz wojska mołdawskie, tatarskie, kozackie, tureckie, a sława twierdzy przetrwała znacznie dłużej niż jej znaczenie militarne (trochę dzięki Sienkiewiczowi).
Miasto leży w zachodniej Ukrainie, nad brzegami rzeki Smotrycz, która kilkanaście kilometrów dalej wpada do Dniestru rzeka płynąc w głębokim, skalistym wąwozie, zatacza w tym miejscu prawie pełne koło, pozostawiając obszar ze wszystkich stron otoczony jarem i połączony wąskim przesmykiem z otoczeniem. Miejsce to, z natury obronne, już dawno zwróciło na siebie uwagę ludzi - gród w Kamieńcu istniał już za czasów Rusi Halickiej, a o jego obronności świadczyć może to, że w 1129 roku wytrzymał oblężenie przybyłych ze stepów Połowców. Zanim jednak obronne umocnienia zostały rozbudowane, miasto zostało zdobyte i zniszczone w 1240 r. przez mongolską ordę Batu-chana.
Do twierdzy można bylo się dostać trzema drogami. Z doliny rzeki Smotrycz - przez Bramę Lacką (pięciobasztową). Była ona wyposażona w system śluz, które służyły do spiętrzenia wody rzeki w wypadku zagrożenia atakiem obcych wojsk. W ten sposób powstawało trudne do przebycia dla nieprzyjaciela jezioro.
Po spiętrzeniu wody Brama Lacka była tak niedostępna, że podczas oblężenia strzegła jej nieliczna straż. Nadmiar wody odpływał przekopanym kanałem pod Mostem Tureckim. W czasach pokoju kanał był wykorzystywany do zasilania młynów.
Brama Ruska (z 4 basztami) zagradzała dojście do miasta od strony południowej, też przecinająć dolinę Smotrycza tak, aby uniemożliwić do niej dostęp. W przypadku zagrożenia atakiem rzeka była przegradzany w tym miejscu zaporą ziemno-narzutową. W 1672 roku Turcy usiłowali zniszczyć ją artylerią, jednak im się to nie udało.
Spiętrzenie wody w Bramie Ruskiej powodowało zatopienie pętli Smotrycza wokół miasta, co przy wysokich skalnych ścianach wąwozu praktycznie uniemożliwiało atak od tej strony. Turkom bardzo zależało na jej zniszczeniu, gdyż stosowanym przez nich sposobem niszczenia fortyfikacji było wykonanie podkopu, a następnie wysadzenie ich części. W ten sposób zburzyli umocnienia Nowego i Starego Zamku. Jednak powstałe przed Bramą Lacką duże sztuczne jezioro uniemożliwiało wszelkie roboty ziemne.
Trzecie wejście prowadziło przez zamek, a następnie przez czterdziestometrowy most.
w zachodniej części miasta znajduje się Stara Twierdza, zbudowana w 1494 roku (wcześniej były tam oczywiście starsze umocnienia)
główne wejście (od strony miasta)
dziedziniec starego Zamku
od strony miasta - pięciokątna Stara Zachodnia baszta wychodząca poza linię murów zamkowych
pod basztą znajduje się studnia o głębokości 36 m. (wykuta w granicie, bo na takim podłożu stoi i zamek, i właściwie całe miasto) - to było główne źródło zaopatrzenia zamku w wodę
od baszty Zachodniej ciągną się mury w dół, do terenu podzamcza i Zamku Dolnego...
i w górę, do Starego Zamku; na murze baszty obronne: Lanckorońska, Komendanta i Rożanka
wewnątrz Rożanki
"tajne" przejście do Wodnej baszty, położonej nad rzeką
przejście w murze obronnym między basztami Rożanką i Lanckorońską
widok z Nowej Zachodniej baszty na basztę Tęczyńską i Białą basztę
ruiny Nowej Zachodniej baszty
strona południowo-zachodnia - baszta Kowalska
podwórzec zamkowy
zamek od zewnątrz
oprócz Starego Zamku miasto było chronione przez cały kompleks obronny położony nad samą rzeką Smotrycz. Od południa - Brama Ruska
od północy - Brama Polska (Lacka); elementem tego węzła obronnego była Brama Wietrzna
poniżej Bramy Polskiej, nad samą rzeką, została wybudowana baszta Nadbramna
resztki murów obronnych łączących Bramę Polską z z basztą Nadbramną
baszta Kuśnierska
umocnienia przy wjeździe do Starego Miasta: Brama Miejska, Bastion Ormiański i Fort Dalkego
most łączocy Stare Miasto z powstałym sporo później Nowym
dopiero z góry widać jak wyglądały brzegi Smotrycza i jak łatwo było się na nie wdrapać (szczególnie, gdy na sobie nosiło się trochę żelastwa)
i jeszcze trochę fotek z samego miasta
więcej:
tu i
tu, i
tu (fotki, trzeba poklikać, ale warto)
Twierdza chocimska
Meandry Dniestru prowadzą do stóp kolejnej potężnej twierdzy, odgrodzonej wysokim zębatym murem, groźnie wyłaniającej się zza zakola rzeki. To Chocim, najdalej na południe wysunięta placówka obronna dawnej Rzeczpospolitej, która w ciągu XVII wieku i wieków wcześniejszych stale przechodziła z rąk do rąk.
Leży 37 km na południe od Kamieńca Podolskiego, niedaleko od granicy z Rumunią i Mołdawią, a znany jest w historii Polski przede wszystkim dzięki dwóm doniosłym zwycięstwom nad Turkami.
Położony jest na prawym brzegu Dniestru, w głębokiej niecce, na skalnym cyplu między rzeką a jarem wpadającego do niej potoku.
Był to ważny punkt strategiczny, usytuowany na przecięciu się szlaków handlowych, strzegący przeprawy i drogi schodzącej jarem od południowego-zachodu. Niegdyś ziemie te wchodziły w skład Rusi Kijowskiej, a następnie Księstwa Halickiego. Istniał wówczas gród z umocnieniami drewnianymi. Po połowie XIII w. powstała pierwsza twierdza murowana, położona na końcu skalnego cypla. Pozostały z niej fragmenty murów z wapienia, odkryte na dziedzińcu zamku i w grubości jego wschodniej ściany. Na południe od grodu, oddzielonego fosą, rozciągało się podgrodzie.
Zamek w Chocimiu został umocniony, w drugiej połowie XIV w., ale najważniejsza przebudowa miała miejsce w trzeciej ćwierci XV w. w czasach hospodara Stefana III Wielkiego (1457-1504), ukończono ją około 1480 r. Zamek zbudowany został od nowa, zachowując tylko niewielki fragment starej ściany. Założony na nieregularnym, wydłużonym planie, dostosowanym do rzeźby terenu, zajął cały obszar staroruskiego grodu i podgrodzia. Poziom dziedzińców został podniesiony o 8-10 m, potężne mury miały 8 m grubości i były wzmocnione sześcioma basztami i wieżami. Dolne partie twierdzy tworzyły monolit posadowiony w znacznej części na litej skale. Mury i baszty zwieńczone były krenelażami, wzdłuż murów ciągnęły się ganki strzeleckie. W północnej części zamku, położonej na krańcu cypla, znajdował się dziedziniec wewnętrzny z potężną czworoboczną wieżą ostatniej obrony, występującą poza obwód murów od północy, wyposażoną w trzy kondygnacje strzelnic oraz z dwoma budynkami pałacowymi od południa (na miejscu zasypanej fosy, dzielącej dawny gród od podgrodzia), połączonymi budynkiem bramnym. Zachował się jedynie dwukondygnacyjny pałac zachodni, przetrwały w nim częściowo gotyckie portale i okna w profilowanych obramieniach oraz kamienne ławy we wnękach okiennych. Na dziedzińcu zewnętrznym wzdłuż murów wschodnich usytuowany był budynek mieszkalny dla załogi twierdzy i przylegająca doń kaplica zamkowa, wyposażona w romańsko-gotycki portal w kruchcie od zachodu, ostrołukowe okna. W południowym odcinku murów zamkowych znajdowała się wieża bramna, flankowana basztami, okrągłą od zachodu i czworoboczną od wschodu (dziś nieistniejącą). Baszta następna na planie kolistym wtopiona była w mur zachodni przy budynku pałacowym, a ostatnia, czworoboczna stała w połowie wschodniego odcinka murów. Zamek wzniesiony z kamienia, otrzymał oblicowanie z dekoracyjnymi pasami geometrycznych wzorów, wykonanych z cegły (motywy kratki, szachownicy, trójkątów zwieńczonych krzyżykami), co wskazuje na idące z południa wpływy bizantyjskie
Brama Południowa
baszta Nadbramna i sucha fosa
wejście przez basztę Nadbramną do twierdzy
zaraz po wejściu na teren twierdzy
baszta Południowo-Zachodnia
wieża Dowódcza
baszta Północna
widok na Dniestr z baszty Północnej
podwórzec twierdzy
wejście do haremu zarządcy tureckiego (to już po przejściu twierdzy na rzecz Turcji)
w haremie (może wtedy nie było tam tak ponuro)
studnia
szubienica w centralnej części dziedzińca twierdzy
resztki murów obronnych wokół twierdzy
mostek nad strumieniem - podzamcze
widok na zamek, a właściwie takie bardziej detaliczne widoki
kolejne miejsce kaźni - okno, z którego wyrzucano skazańców
pocztówkowy (a może, dla niektórych, malarski) widok Dniestru
więcej:
tu i
tu, i
tuinspiracja: dziwne, ale z rosyjskiej, pirackiej strony
NNM
Posty
